Hoe ben je in aanraking gekomen met het greenkeepersvak?
Als kind was ik veel op de kwekerij van mijn oom en tante in Voorschoten. Als tienjarig jongentje maaide ik daar al de boombaard met een motormaaier en rook ik het vers gemaaide gras. Wauw, die groeikracht, waar kwam dat toch telkens weer vandaan? De plek was een paradijs, omringd door oude muren met van die steunberen, de dikke moerbei, de honderden verschillende vaste planten, grassen, bamboe, bomen en struiken.
Daarna volgde ik de tuinbouwschool, op advies van mijn moeder. Ik leerde de processen doorgronden en de groene vingers werden via het DNA aan mij doorgegeven. Toen werd ik door het vaderland opgeroepen en ging ik het leger in. Als privéchauffeur heb ik een jaar lang de luitenant (Van Gilze was zijn naam) rondgereden. Ik was gelegerd op ’t Harde, op de Veluwe, waar ik in mijn vrije tijd veel tijd kon doorbrengen in de natuur. Dagelijks parkeerde ik de jeep stiekem ergens naast de tankbaan in het hoge gras. Wat ik heb daar een geweldige tijd gehad.
De dag dat ik uit dienst kwam, belde Gerrit van Santen mij op. Hij was boer en inmiddels ook hoofdgreenkeeper van de Wassenaarse Golfclub Rozenstein, die in die tijd op zijn grondgebied geopend was. Op het terrein waar de golfbaan is aangelegd, werden eerst rozen geteeld, vandaar de naam Rozenstein. Ik had Gerrit een keer ontmoet op een geraniummarkt, waar ik hard aan het werk was. Waarschijnlijk dacht hij: die knul wil ik op de golfbaan. Hij was getipt dat ik beschikbaar was. De grond bestond uit veel klei: één regenbui en de baan was drie maanden onbespeelbaar. We hebben de gehele zuidbaan met negen holes toen gekeerd: 5 meter diep graven, 4 meter klei naar beneden, 1 meter zand erbovenop. Dit werkte goed. De 9-holesbaan werd uitgebreid toen aan de overkant bollenland beschikbaar kwam. Gerrit heeft mij over de hoed en de rand van het vak geleerd. Hij woont inmiddels niet meer in de boerderij op het terrein. Gelukkig komt hij nog regelmatig op de fiets langs om een bakkie koffie te drinken met ons. Wat een gouwe vent.
Het werk lijkt wel met de dag leuker te worden. Alles groeit, heeft rijping nodig. Ook ik word met het jaar wijzer. Ik heb leren omgaan met tegenslag, heb leren meebewegen met het weer, de natuur. Ik heb een klein beetje schimmeldruk leren accepteren, en geleerd om het proces en de gevolgen daarvan vervolgens uit te leggen aan het bestuur. Ik leg het ook uit aan de leden, houd soms een praatje in het clubhuis. Mijn laatste praatje ging over meer natuurlijke benadering van het onderhoud, biodiversiteit en het creëren van balans, bijvoorbeeld met meer kruiden, waardoor er meer vogels komen, wat weer meer beleving geeft op de baan. Ik leg uit dat ik de natuur ruik en beleef, dat ik daardoor weet hoe het met het gras gaat en wat ik moet doen. Daar heb ik geen apparatuur voor nodig.
Mijn zoon heeft bij de Koninklijke Haagsche Golf & Country Club gewerkt en komt nu bij mij werken. Ik heb daar veel zin in; dan kan ik de lessen van de natuur en de kennis van de processen met licht, lucht, bodem, voeding, water en temperatuur doorgeven aan de volgende generatie. Er is weinig verloop in het team. In het algemeen is het altijd gezellig. Het machinepark is ons eigendom en we hebben een eigen monteur in dienst. Mijn broer Arendjan heeft ontzettend veel natuurkennis en werkt ook bij mij. Ik werk inmiddels 32 jaar op Rozenstein. Golf, het vak greenkeeper, het is mij op het lijf geschreven. Sinds kort kom ik op donderdag niet meer naar de baan. Deze dag is voor mijzelf; dan wandel en schrijf ik.
Hoe zou je (jonge) mensen motiveren om greenkeeper te worden?
Ik zou ze vertellen dat ze door het vak greenkeeper veel leren en te weten komen, zoals over de mogelijkheid om te kunnen leven en werken in de natuur! Je kunt invloed uitoefenen op de processen, al blijft de natuur altijd de baas. Je werkt met nieuwe machines en technieken. Je werkt lekker met je handen in de aarde – terug naar de oorsprong, weg het digitale schermpje. Het werk biedt de mogelijkheid om contact te maken en kan je terugbrengen naar de oorsprong. Dit brengt ontspanning, wat supergoed is voor je gezondheid. Heb je gouden handjes, dan is dit ambachtswerk iets voor jou. Je kunt dan met je collega’s mooie dingen bereiken en beleving voor de golfers creëren. Houd je ogen open en gebruik al je zintuigen, want het gras spreekt. De natuur liegt nooit. Het vak (hoofd)greenkeeper is fantastisch!
Vertel eens iets over jezelf. Wat zijn bijvoorbeeld je activiteiten naast je werk?
Ik ben inmiddels hertrouwd met Sonja, mijn steun en toeverlaat. Met in totaal vier kinderen hebben wij een samengesteld gezin. We komen als gezin graag bij elkaar, bijvoorbeeld om te BBQ’en, en dan lachen we graag veel. Niet alles in het leven is vanzelfsprekend. Respect hebben voor elkaar en elkaars verschillen is wat ik voorleef en aan mijn kinderen doorgeef.
Sonja en ik maken graag spirituele reizen. In het verleden sportte ik veel en graag; ik deed aan windsurfen, hardlopen, turnen en atletiek. De laatste jaren fitness ik als het even kan in mijn pauze. Dit doe ik in een zelf gecreëerd fitnesshoekje in de greenkeepersloods, te midden van alle maaimachines. Ik zit lekker in mijn vel, en door te sporten en gezond te eten krijg ik de juiste energie. Door te luisteren naar mijn lichaam, kan ik tijdig de balans herstellen.
Natuur vind ik belangrijk. Ik krijg soms tranen van geluk als ik bijvoorbeeld ’s nachts op mijn blote voeten over de golfbaan loop, in het gras sta, kijkend naar een nest jonge ransuilen. Deze ervaring krijg ik niet als ik binnen zit op de bank, voor de televisie… die wij trouwens niet eens hebben, haha! Ik schrijf veel over bloemen, kruiden, de kosmos, kristallen, de kringloop et cetera. en vanzelfsprekend vergaar ik kennis, doe ik veel research, lees en onderzoek ik veel.
Wie is je grote voorbeeld, op wie ben jij trots?
Ik ben trots op mijn vader! Hij is van het sterrenbeeld leeuw (direct), ik ben een vis (subtiel). Dit verschil in communicatie heeft ons nooit in de weg gezeten. Mijn vader heeft mij alles geleerd, bijvoorbeeld op het gebied van ‘gewoon’ doen, liefdevol zijn en respect tonen. Ik ben een beetje christelijk opgevoegd. Ik ervaar het geloof niet als iets slechts. Als iemand ergens steun aan heeft, dan is dat goed, vind ik. Mijn vader is recent overleden. Mijn vader is nu bij mij, ik voel zijn aanwezigheid net als die van opa Cor. Ik ervaar dat er meer is tussen hemel en aarde, en dat vervult mij met liefde, vreugde en vooral dankbaarheid.
Hoe zouden jouw collega’s je omschrijven?
Mijn collega’s zijn ontzettend blij met mij – voor mij een beetje ondenkbaar, want ik ben ook een draak, ik plaag graag. Ik kan lezen en schrijven met mijn collega’s. We zijn een geoliede machine. We gaan voor elkaar door het vuur. Soms kan ik gestrest overkomen; dan wil ik iets afkrijgen. Nu ik ouder word, is het makkelijker voor mij om de rust te bewaren. Daarnaast heb ik het besef: ‘wat maakt het uit?’ We zijn niet allemaal Tiger Woods, gaan niet voor een professionele titel. ‘De lucht zit vol met dagen’, zou Gerrit zeggen. We zijn wel iedere dag keihard bezig om het werk te verzetten en het beste resultaat te leveren. Ik ben blij dat GEO de trend is geworden. Wij gebruiken al jaren ontzettend weinig (bestrijdings)middelen. Mijn hart zegt daartegen nee! Ook niet toen we veel last hadden van dollarspot; het leek wel gatenkaas. Accepteren dat er hier en daar een plantje of een schimmeltje groeit, is een belangrijke stap in het bewustwordingsproces.
Heb je een lijfspreuk?
Als het niet gaat zoals het moet, dan moet het maar zoals het gaat.
En: De speltechnische eisen moeten ondergeschikt zijn aan de gras technische mogelijkheden. 3 mm maaien gaat niet. In mijn zienswijze en bij mijn keuzes word ik altijd voor de volle 100 procent gesteund door de baancommissie, de club. Ik heb een goede verstandhouding met alle betrokkenen.
Heel 2024 is het NGA-thema #TOEKOMST. Waar denk jij aan bij het woord ‘Toekomst’?
Toekomst is voor mij biodiversiteit, de combinatie die wij daarvoor kunnen maken van natuur en nul-gebruik. Als je een schimmeltje wegspuit, spuit je ook duizend goede schimmels weg. Nul-gebruik wordt de uitdaging; dat vraagt om meer creativiteit en kennis bij het uitvoeren van goed onderhoud. Sterker nog, de natuur weet het al. Nu wij nog.
Wees als gras: buig, maar breek niet! Onder pseudoniem Piet Grasspriet heb ik inmiddels een tweetal boeken uitgebracht en diverse blogs geschreven. Uitingen over way of life, keuzes maken, de kringloop, kristallen, kruiden, recepten, ….. Laat je inspireren: